Modada Anlayış ve Kavramlar

Moda günümüzde ihtiyaçtan doğan ve kendi kavramlarını da beraberinde getiren bir alan. Aynı zamanda da giyim tarzını ihtiyaca göre belirleyen bir bakış açısı, bir giyim kültürü. Moda bütün ülkelerde inanç ve zihniyete göre yaşam kültürü oluşturan ve bu kültür içinde giyim kuşamını inandığı değerlere ve zihniyetine göre giyinen stil sahiplerinin kıyafet seçimidir. Dünyanın batısında da, doğusunda da, kadınlar fikri ve moda akımlarının rüzgarına kapılarak kıyafetlerini belirlerler. İnandığı gibi giyinir, zevkine göre kıyafet bulur ve buna yönelik hayatını da şekillendirir. İnancın dışında da mezhebi ve meşrebi özellikleri, insanın kıyafetine yansır.

Mütedeyyin kadınlar mümkün mertebe zarafetini sadelikte bulur. Tasavvuf erbabı daha otantik ve mistik bir tavırla sanki bir lokma bir hırka anlayışını kıyafetlerinde de gösterirler. Bir zamanlar militarist, askeri parkalar kullandığı gibi, sosyalistlerin fitilli kadifeden kostümler giymesi, günümüzde hippylerin, rock, pop, punk gibi müzik akımlarından etkilenen gençlerin kıyafetlerinde de bu akımların izlerini görmemiz mümkün.

Mütedeyyin kadınların tesettüre riayet etmesi bir ölçüdür. Buna mükabil tesettürlü olmak, örtünmek tamamiyle dindar olmak anlamına da gelmemelidir. Örtünmeyle birlikte dini ve ahlaki ilkelere harfiyyen mütedeyyin kadının uyması gerekir. Ülkemizde tesettür modası adı altında üretim yapan markalarla dolu. Ayrıca bu markalar daha sade tasarımlarla kıyafetler üretmek için  stil geliştirdiklerini gözlemliyoruz. Çünkü tesettür her anlamda da sadeliktir. Şatafattan gereksiz detaydan uzak durmaktır. Tesettür mütedeyyinliğin kıyafet olarak üzerimizde taşınmasıdır.

Mütedeyyin bir kadın inanç, iffet ve namusunu kıyafeti ve davranışlarıyla korur. Mütedeyyin ve tesettürlü hanımlar bu tür giyinmeyi takva olarak kabul eder. Ayrıca israftan ve lüksten kesinlikle kaçınırlar. Muhafazakar kadınlar ise örf, adet ve geleneklerinin gereği olarak, adaba göre giyinir. Toplumsal yapı içinde saygınlığını korurlar. Başörtüsü kullansa da kullanmasa da muhafazakarlık kriterleri içinde yer alırlar.

Modernlik hiçbir zaman açık saçık giyinmek demek değildir. Hayatını günün imkanlarından yararlanarak, çağdaş çizgileri kullanarak giyinmek anlamına gelir. Modernliği en çok da modanın etkileri altında kalan kesim olarak da görebiliriz.  Çünkü moda serbest piyasayı yöneten erklerin insiyatifinde yönetilen bir sektördür. Serbest piyasa ağaları neyi nasıl giyeceksin, neyi nasıl giyineceksin, nerede nasıl tatil yapman gerektiğine kadar insan hayatıyla yakından ilgilidir.

Marjinalliğe gelince toplumun kahir ekseninin reddettiği, ya da toplumun ahlak değerlerini hiçe saydığı bir tutum olarak görebiliriz. Fakat şapkayı ters giymek bile, bir şımarıklık imgesi olarak algılanabilir. Bu durumda  şapkayı ters giyerek farklılık yarattığını düşünenler için  bir marjinallik oluşturur. Her ne olursa olsun marjinallikten uzak durulmalıdır.

Türkan Eraslankılıç